Nếu bạn đọc tiêu đề và đang cảm thấy khó hiểu thì từ từ, đọc hết bài đã nha :vvv
Người ta đã phát hiện ra rằng Homer (được coi là một trong những nhà thơ Hy Lạp cổ đại xuất sắc nhất) không hề nhắc đến màu xanh lam (blue) bất cứ một lần nào trong Iliad và Odyssey (2 cuốn sử thi kinh điển của thời Hy Lạp cổ đại và cũng là 2 trong những tác phẩm đầu tiên, đóng vai trò trụ cột của văn học phương Tây)
Chắc bạn đang nghĩ ổng không nhắc thì cũng có sao đâu 🤷, nếu không cần thiết nhắc làm gì thì…
Iliad và Odyssey được viết theo dạng thể thơ sử thi, tác phẩm Iliad dài 15,693 dòng and Odyssey dài 12,110 dòng. Trong đó, các màu, sắc được đề cập đến là:
- Đen: 170 lần
- Trắng: 100 lần
- Đỏ: 13 lần
- Vàng: 10 lần
- Xanh lá: 10 lần
NHƯNG MÀU XANH LAM (BLUE) LẠI KHÔNG HỀ XUẤT HIỆN, NGAY CẢ KHI NÓI VỀ BIỂN VÀ BẦU TRỜI.
(Khi mô tả về đại dương, Homer đã dùng từ “wine-dark” - màu rượu vang - thay vì “blue”)
Không chỉ vậy, các nền văn minh khác cũng không sử dụng từ “blue” nốt. Từ các sagas của văn học Iceland viết vào thời trung cổ, tới sử thi Ấn Độ thời cổ đại, hay truyện cổ Trung Quốc,… Dù họ vẫn đề cập đến các màu, sắc khác như đen, trắng, đỏ,…
❓Vậy liệu người cổ đại có bị mù màu xanh lam thật không?
👉Dĩ nhiên là không :vvv
Trong ngôn ngữ của các nền văn hóa, trắng và đen luôn là 2 màu sắc được xuất hiện và định nghĩa đầu tiên. Tiếp đến là đỏ, vàng, xanh lá cây, và cuối cùng mới là xanh lam.
📌Nguyên nhân là vì:
1. Trắng và đen là 2 sắc để phân biệt ngày và đêm, sáng và tối rõ ràng nhất, gần gũi với chúng ta nhất.
2. Đỏ thường liên quan đến máu, nó cũng có nhiều ở các loại thức ăn, hay xuất hiện trên gương mặt của mọi người khi biểu cảm hoặc cơ thể phản ứng với điều gì đó
3. Vàng và xanh lá xuất hiện nhằm phân biệt quả xanh và quả chín.
Nhìn chung các màu, sắc trên đều gần gũi với cuộc sống của người cổ đại. Còn xanh lam lại là một màu khá hiếm trong tự nhiên cũng như ở thời cổ đại.
Ngoài ra, xanh làm cũng là 1 trong những màu khó nhất để tạo ra. Hàng nghìn năm trước, chẳng ai có thể tạo ra nó ngoại trừ người Ai Cập cổ đại.
Xanh lam chỉ xuất hiện một cách phổ biến khi con người bắt đầu tạo ra nó và từ đó có từ ngữ để chỉ màu sắc đó.
Nói túm lại, thì không phải người cổ đại bị mù màu xanh lam, mà vì họ chưa có một cái tên chính thức chính xác cho màu xanh lam (blue) , thay vào đó, họ sử dụng các họ màu (hue) hay các sắc thái màu khác nhau của các màu sắc: trắng, đen, đỏ để mô tả cho màu xanh lam mà thôi.
Tham khảo:
Why the ancient Greeks couldn’t see blue
Here’s How Northern Lights Get Their Color
